--Historiku i Xhepçishtit-- Xhepçishti është një vendbanim i lashtë. Në historiografi haset edhe me emrin ZAPÇISHT dhe daton që nga mesjeta. Saktësisht ky lokalitet përmendet në historiografinë e Perandorisë osmane në vitin 1455 me 44 shtëpi, dhe me një pasuri prej 8510 akçë,/ shih më detajisht dr. Hazim Shabanoviç "Krajista Isa-Beg is'hakovica zbirni katastarski popis iz 1455" na jep të dhënat e lartpërmendura për vakëfet e Tetovës që janë bërë prej 9 deri 18 maj 1455. Ndërsa në defterin nr. 4 të osmanlinjve të shekullit XV përmendet në vitin 1468 me 60 familje. Xhepçishti prej vitit 1996 deri në vitin 2004 ishte komunë më vete. Kishte 6 këshilltarë komunalë të cilët në bashkëpunim me bashkësinë vendore i koordinojshin punët në interes të përbashkët, ka rreth 820 shtëpi me 5 mijë banorë. Kufizohet; nga veriu me masivin e Malit Sharr me territoret e fshatrave, në perëndim me fshatrat Gjermë, Setolë dhe Jeduarcë, në veriperëndim me fshatin Gjinovc, (i cili nuk ekziston, por që ka dëshmi materiale si të themeleve të manastireve, të 4 kishave si ajo e Zonjës Shën Mëri, Shën Nikollës, Shën Athanasit dhe kisha e katërt e cila ka qenë te vendi i quajtur te Baçet e Haxhi Ahmetit. Pra ky lokalitet i lashtë duhet të studiohet nga disiplinat e ndryshme të shkencës, mendoj se do të jetë motiv i arsyeshëm që i përmenda këta vlera materiale të pandriçuara historike), në veri me Neproshtenin, në verilindje me Ratajën, në lindje me fushat e Treboshit dhe në jugperëndim me Porojin që edhe është vështirë të dallosh kufirin mes këtij fshati me Xhepçishtin dhe me Tetovën e fushat e Pollogut. Struktura e popullsisë është 99% shqiptarë dhe 1% maqedonas. --Mburrja e Xhepçishtasve-- Në rrafshin e çështjes kombëtare ky fshat ka dhënë personalitete me nam gjatë historisë që dëshmon se banorët e Xhepçishtit kanë qenë krapërkrah me banorët e Porojit dhe nuk kanë lejuar të asimilohen e assesi të lejojnë spastrimin etnik duke filluar nga romakët, bizantët, sllavoserbët, osmanlinjtë, bullgarët, sërbët etj. Gjatë sundimit të perandorisë osmane banorët e Xhepçishtit përkujtojnë Jusuf Çaushin i cili ka qenë 12 vjet ushtarë në Jemen, ndërsa përmendin edhe Muhamet Agën e shumë të tjerë. Në luftën e vitit 2001 patën tre viktima civilë Haxhi Ametriza Ahmeti, Sabit Shaqiri dhe Ismet Beadini, të vrarë nga ushtria dhe policia sllavomaqedonase. Banorët e Xhepçishtit dhe Porojit janë njerëz të aksioneve që dinë të organizohen gjithnjë dhe në çdo çast kur e lyp interesi i kombit e atdheut, pra nuk ka lëvizje shoqërore, luftë, formim partishë, asociaconesh të ndryshme shoqërore, kulturore, politike, humanitare e fetare mos kenë marrë pjesë porojasit dhe xhepçishtasit madje ndër të parët në vitin 1990 kur u bë themelimi i partisë së parë pluraliste të shiptarëve në Maqedoni ajo e PPD-së që në udhëheqësinë e saj u emëruan njerëzit nga poroji ku kryetar atë në fshatin Xhepçisht ishte Nevzat Halili dhe u themelua kjo parti ku është ngritur pllakata e cila është në oborrin e komunës së Xhepçishtit. Gjithashtu, dekadën e kaluar u formua edhe Lidhja e Arsimtarëve Shqiptarë në këto dy fshatra. Simbol i Ballit Kombëtar nga ky fshat është Faredin Fazlia - Xhepçishti. --Infrastruktura-- Fshati ka disa rrugica dhe një rrugë kryesore që lidhet me rrugën rajonale Tetovë - Ferizaj. Shtrirja e fshatit graviton mbi rrugën në fjalë që nga dita-ditës është duke marrë trajtën e një vendbanimi me elemente bashkëkohore ngase vetëm në dekadën e fundit janë ndërtuar mbi 200 shtëpi të reja dhe lokale afariste. Në vitin 1993/94 me vetëkontribut banorët e këtij fshati i kanë shtruar mbi 90% të rrugëve me bekatone. Ky projekt ka kushtuar 400 mijë euro, por është evidente se nuk ka të zhvilluar sa duhet kanalizimin edhe pse siç kuptova nga Abaz Abazi, aktivist i këtij fshati se bashkësia vendore është duke hartuar projektin për këtë çështje tepër të nevojshme që së shpejti do të fillojë ta regullojnë së bashku me rrugën kryesore e cila kalon nëpër Xhepçisht. Siç dihet ujin për pije e kanë tradiconal që nga viti 1928 ku i kanë shfrytëzuar tri çezma-burime, por në vitin 1989 kanë marrë ujë nga bjeshkët e Sharrit në largësi prej 15 km. Ky projekt ka kushtuar mbi 450 mijë euro, edhe pse kanë nevojë që ta sanojnë rrjetin e ujit ngase është i moçëm mbi katër dekada, që për këtë projekt ku përfshihet rrjeti gati 7 km do të sanohet së shpejti e që janë paraparë të investohen reth 500 mijë euro ku ministria përkatse do të investojë diku rreth 50%, ndërsa mjetet tjera financiare vetë xhepçishtasit. --Xhamia-- Xhepçishti ka një xhami e cila daton që në mesjetë, ku aktualisht imam është Beqir Mehmeti, ndërsa këtu duhet veçuar për opinion se me nderime përkujtojnë profesorin e teologjisë Ahmet Jahja-Abazi, i cili ka qenë ligjërues në Stamboll në vitet 1850 që pas tij kanë dalë hoxhallarë me nam siç ka qenë mulla Mehmeti në vitet 1920 deri në 1950 dhe mulla Ferik Abazi prej viteve 1950 deri më 2000 që njihet një ndër njohësit më të mirë i gramatikës arabe si dhe personalitet që ka ndikuar në edukimin e brezave të rinj dhe të mosshpërnguljes nga trojet etnike për në Turqi. --Shkolla-- Shkolla dhe shkollimi Në këtë fshat ka ekzistuar shkollë laike në gjuhën serbo-kroate që në vitin 1924, por sipas dëshmive faktike shkollat e para laike janë hapur në vitin 1922 në trevën tonë. Në vitin 1941/43 hapen masivisht shkollat e para në gjuhën shqipe dhe atë deri në katër klasat e fillores. Shkolla fillore "Gjergj Kastrioti - Skënderbeu" ku sot mësimin e vijojnë 1081 nxënës nga Xhepçishti dhe Poroji në 38 paralele, si dhe kanë dy paralele parashkollore me 96 vogëlush, prej Xhepçishti janë mbi 600 nxënës. Prej vitit 1943 deri më 1968 shkolla e ka pasur emrin "LIRIA", ndërsa me rastin e 500-vjetorit të vdekjes së skënderbeut në vitin 1968 u emërua "SKËNDERBEU". Në vitin 1981 pushteti i atëhershëm ia ndërroi emrin në "LIRIA" që në vitin 1992 e deri më sot t'i kthehet emri që i takon "Gjergj Kastrioti-Skënderbeu". Mësuesit e parë nga ky fshat janë; Femi Idrizi, I cili ka qenë i denuar politik për çështjen kombëtare, Jahja Rustemi, Bari Zeqiri, Ruzhdi Zeqiri, Ixhet Murati, Osman Abduli, Rahmi Veliu, Shukri Veliu, Shukri Bajrami, e shumë e shumë të tjerë. Shkollimin e mesëm e ndjekin thuajse mbi 955, ndërsa kanë mbi 150 studentë si në UT e gjetiu. Duhet përmendur se Xhepçishti ka rreth 130 kuadro të diplomuar të të gjitha segmenteve shkencore